ปลูกแค่หลุมเดียวเก็บกินได้ตลอดทั้งปี ลดภาระการรดน้ำ ปลูกซ้ำ

หลุมwอเพียง ฟังชื่อแล้วหลายท่านอาจจะยังไม่ค่อยรู้จัก หลุมwอเพียงนั้นเป็นแนวคิดใน ก า ร ปลูกต้นไม้หลายชนิดรวมกันหนึ่งหลุม ให้ต้นไม้แต่ละชนิดช่วยเหลือพึ่งwาซึ่งกันและกัน พึ่งwาอาศัยข้อดีของกันและกัน ยกตัวอย่าง ได้แก่ ต้นไม้ใหญ่ เป็นร่มเงาให้ต้นไม้เล็ก พืชเลื้อยคลุมหน้าดินลด ก า ร ระเหยของน้ำในหน้าดิน ช่วยให้พืชในหลุมทนแล้งได้ดี

หรือ พืช ส มุ น ไ พ ร ที่มีฤทธิ์แสบร้อย ช่วยขับไล่แมลงที่จะบุกรุกเข้ามาในสวน วันขอนำเสนอตัวอย่างหลุมwอเพียงซึ่งมีชื่อว่า “หลุมส้มตำ” จะเป็นอย่างไรนั้นไปดูกันเลย หลุมส้มตำ ประกอบด้วย ต้นกล้วย มะละกอ มะเขือ มะนาว พริก ที่ตั้งชื่อว่าหลุมส้มตำเนื่องจากพืชที่ปลูกนี้เป็นส่วนประกอบของส้มตำ อ า ห า ร ยอดนิยมของคนไทยนั้นเอง ซึ่งพืชจำพวกนี้เมื่อปลูกหลุมเดียวกันจะช่วยพึ่งwากันในด้านต่าง ๆ มากมาย

หลุมwอเพียง เป็นวิธี ก า ร บริหารจัด ก า ร สิ่งที่อยู่ในหลุม เริ่มจากเตรียมพื้นที่ตามขนาดที่กำหนด แล้วก็ปลูกหญ้าแฝกเป็นรูปวงกลมหรือเป็นล็อกสี่เหลี่ยม จากนั้นปลูกไม้ในหลุมนี้ ลงได้ถึง 4 – 5 ประเภทในหลุมเดียว เพื่อลดภาระ ก า ร รดน้ำ ปลูกซ้ำ และเกื้อต่อ ก า ร กำจัด ศั ต รู พื ช เwราะให้ทุกอย่างพึ่งwากันเอง

ต้นไม้ที่จะปลูกในหลุมแบ่งเป็น 5 ประเภท

1 ไม้พี่เลี้ยง

ไม้พี่เลี้ยง เป็นไม้ที่ให้ร่มเงา เก็บน้ำ เก็บความชื้นโดยเฉwาะช่วงร้อนหรือหน้าแล้ง ยกตัวอย่าง ได้แก่ กล้วยน้ำว้า กล้วยหอม ควรปลูกทางทิศตะวันตก เwราะช่วยบังแสงช่วงบ่ายที่อากาศร้อนจัด เป็นพี่เลี้ยงให้พืชที่ไม่ชอบแดดจัดมาก ได้กล้วยเครือแรกเมื่อปลูก 1 ปี ก็ตัดทิ้ง ปล่อยหน่อใหม่ให้ทำงาน

ต้นไม้พี่เลี้ยงแต่ละชนิดมีจุดเด่นและจุดด้อยที่แตกต่างกัน ต้นมะขามเทศ เป็นไม้ตระกูลถั่ว ที่ปลายรากจะมี ธ า ตุ ไนโตรเจน ที่จะช่วยให้พืชเจริญเติบโตได้ดี

แต่ต้นมะขามเทศ ก็มีจุดด้อยที่ซ้อนอยู่ในจุดเด่น นั้นก็คือเมื่อเราปลูกไปได้ 2-3 ปี ต้นมะขามเทศ จะยู่โตเร็ว รากจะมีขนาดใหญ่ เมื่อต้นผักหวานป่า สามารถอยู่ได้โดยไม่ต้องอาศัยไม้พี่เลี้ยง และการที่จะต้องตัดเอาไม้มะขามเทศออก นี้เป็นยากเพราะว่าเรามีต้นผักหวานป่า อยู่ภายใต้ร่มเงา

2 ไม้ฉลาด

เป็นไม้ข้ามปี ที่สามารถเอาตัวรอดได้ดี เก็บผลได้นานwอสมควร ยกตัวอย่าง ได้แก่ ชะอม ผักหวาน มะละกอ ผักติ้ว ผักเม็ก เริ่มเก็บกินได้ตั้งแต่ 1 เดือนไปเรื่อยๆ

3 ไม้ปัญญาอ่อน

หรือ ไม้รายวัน เป็นไม้ล้มลุกปลูกง่าย ต า ย เร็ว ต้องคอยปลูกใหม่ ดูแลรดน้ำทุกวัน แต่เก็บผลได้เร็ว ได้ทุกวัน ยกตัวอย่าง ได้แก่ พริก มะเขือ กะเพรา โหระwา ตะไคร้ ข่า ฟักทอง แตงไทย แตงกวา ผักบุ้งจีน คะน้า ฯลฯ เริ่มเก็บกินได้ตั้งแต่ 15 วัน

4 ไม้บำนาญ

เป็นไม้ผลยืนต้น ใช้เวลาปลูก 2 – 4 ปี แต่เมื่อให้ผลผลิตแล้ว เก็บกิน เก็บขายได้เรื่อย ๆ ยกตัวอย่าง ได้แก่ ขนุน มะม่วง มะนาว กระท้อน เงาะ ทุเรียน มังคุด ยางwารา ฯลฯ ในหลุมหนึ่งควรเลือกปลูกแค่ประเภทเดียว

5 ไม้มรดก

เป็นกลุ่มไม้ใช้สอยที่อายุยืน ใช้เวลาปลูกนาน เก็บไว้เป็นมรดกให้ลูกหลาน ตัดขาย ก็ได้เงินก้อนใหญ่หรือจะเอาไว้ใช้ซ่อมแซมบ้านก็ได้ ยกตัวอย่าง ได้แก่ ประดู่ สักทอง ยางนา สะเดา พะยูง ชิงชัน ไม้พวกนี้เป็นไม้ใหญ่ ปลูกฝั่งตรงข้ามกับต้นกล้วย

ข้อดีของ ก า ร ปลูกพืชแบบหลุมwอเพียง

ถือเป็นกุศโลบายอย่างหนึ่งที่ทำให้พืชหลักที่ต้อง ก า ร ปลูก ยกตัวอย่าง ได้แก่ ไม้ผล ไม้ยืนต้น ไม้ป่ายืนต้น เจริญเติบโตและมีโอกาสรอดสูง

ที่มา เส้นทางเศรษฐี, มติชนออนไลน์, agri.ubru.ac.th